کد مطلب:1987 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1499

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

اصطلاحات و عناويني را كه در دعاي سمات آمده، توضيح دهيد.

دعاي سمات از مشهورترين دعاهايي است كه مشتمل بر اسم اعظم است. كفعمي در كتاب صفوه الصفات گفته است كه امام باقر(ع) فرمود: اگر قسم بخورم كه در اين دا اسم اعظم است، به جا است و بي مورد نيست.(1)

اين دعا داراي استعارات و مجازات و اصطلاحات انشايي قوي و زيبايي است.

مراد از مقدسين، انسانهاي پاكيزه هستند و مراد از كروبيين ملائكه و انسان هايي هستند كه در درگاه خدا مقرب هستند.

فوق غمائم النور ابرهاي سفيد رنگ و نوراني است كه بر سر بني اسرائيل سايه ميافكند و شبها بسيار نوراني بود. فوق تابوت الشهاده مراد از تابوت، تابوت بني اسرائيل است كه تورات و اسرار و آثار نبوت در آن بود و مورد احترام بني اسرائيل بود.

في طور سينا و في جبل حوريث، طور سينا كوهي است در شام و جبل حوريث كوهي است در سرزمين كنعان كه در آن جا وحي بر حضرت موسي نازل شد.

في الواد المقدس فس البقعة المباركه من جانب الطور الايمن من الشجره وادي مقدس نزديك بيت المقدس است. آن جا بقعه مباركي است كه در طرف راست كوه طور است و در آن جا درختي بود كه از آن نور افشاني ميشد و حضرت موسي پنداشت آتش است و از درخت صدايي بر آمد كه: إني أنا ربك.

و في المنبجد التي صنعت بها العجائب في بحر سوف منبجسات، چشمههاي دوازده گانهاي است كه از دل سنگ به صورت معجزه آسا بيرون آمد، در قران آمده است: فابنجت منه اثنتي عشره عينا.(2) و مراد از بحر سوف درياي قلزم است كه دريايي عميق ميباشد.

و عقدت ماء البحر في قلب الغمر كالحجاره آب دريا در وسط دريا مانند سنگ محكم و راهي شد تا بني اسرائيل بتوانند از دست فروعونيان نجات يابند.

مسح الحنيف در مني در اطراف شهر مكه قرار دارد. در اين دا خدا را قسم ميدهد به ابراهيم خليل كه قبل از موسي در مكاني به نام مسد الخيف در مني، تجلي عظمت خدا را ديد.

بئر شيع يا بئر سبع چاهي بود كه نزد آن براي حضرت اسحاق، تجلي الهي رخ داد. آن جا مكان مقدسي شده است، اما محل آن دقيقا مشخص نيست. در تاريخ آمده است: حضرت ابراهيم آن چاه را حفر نمود و هفت گوسفند به شخصي به نام ابامالك داد كه آن چاه را محافظت كند. از اين جهت آن چاه را بئر سبع ناميدند.

بيت ايل بيت المقدس است و بعضي گفتهاند: بيت اللَّه است، چون ايل به زبان عبريي به معناي خدا است.

ميثاق ابراهيم بشارتي بود كه در سن پيري فرزندي به نام اسحاق و بعد از اسحاق، يعقوب را به او داد. امام باقر(ع) فرمود: اين بشارت مربوط حضرت اسماعيل(ع) است. بعضي احتمال دادهاند مراد از اين ميثاق، امامت آل محمد(ع) است كه خداوند وعده آن را به حضرت ابراهيم(ع) داد، وجعلها كلمه باقيه في عقبه، و قرار داد آن را كلمه باقي ماندني در پشت ابراهيم.

قسمي كه خدا براي حضرت اساق وفا كرد، عهد و پيمان و ميقاب است، ميثاقي كه خدا براي همه انبيا متعهد شده است.

شهادتي است كه خدا نسبت به حضرت يعقوب وفا كرد، اين بود كه وقتي حضرت يعقوب در حال احتضار بود، جميع فرزندانش را جمع كرد و حوادث آينده را براي آنان بيان نمود.

وعدهاي كه خدا به مؤمنان داده است، وعده به رزق و روزي و اجل و نعمتها و بهشت است.

قبة الرمان يا قبة الزمان بارگاه و ساختماني بود كه حضرت موسي و هارون در آن جا عبادت ميكردند. شايد مراد بيت المقدس باشد.

انخفضت لها السموات و النزجلها العمق الاكبر به معناي اطاعت كردن و تسليم بودن آسمانها در برابر عظمت خدا است. جبل فاران كوهي است در مكه كه پيامبر در آن جا عبادت ميكرد. ساعير كوهي است در حجاز كه به آن كوه شرات گويند. ربروان المقدسين يعني ززمينهاي بلند و كوه پايه هايي كه مواضع نزول وحي بر حضرت موسي بود.(3)

در اين دعا سعي شده است خدا را به اسماعظم و به پيامبران و به مكانهاي مقدس قسم بدهد.

شرح كامل اين دعا احتياج به فرصت بيشتري دارد. به همين مقدار بسنده ميكنيم.

پي نوشتها:

1 - بحار الانوار، ج 87، ص 101.

2 - اعراف (7) آيه 160.

3 - بحار الانوار، ج 87، از ص 101 تا 126.